Dürtüsellik Namıdiğer “Yaramaz” Çocuklar
Her ne kadar “yaramaz, haylaz, sabırsız” kelimeleriyle etiketlenmiş olsalar da psikoloji ve psikiyatri kliniklerine en çok yolu düşen çocuklar “dürtüsellik” sorunu yaşayan çocuklardır. Sadece ebeveynlerin değil öğretmenlerin de şikayetlerine “mazhar” olan; nerede bir olay varsa orada olan çocuklar, işte bu çocuklardır.
Psikiyatrik ve nörogelişimsel bir bozukluk olan dürtüsellik, çoğunlukla istenmeyen sonuçlara yol açan çeşitli davranışları kapsamaktadır. Dürtüsellik; sabırsızlık, risk alma, dikkatsizlik, zevk arama, zarar görme ihtimalini düşük görme, heyecan arama ve dışadönüklük gibi özellikleri gösterir. Çocukluk döneminde psikiyatrik, pedagojik ve psikolojik destek alınıp tedavi edilmesi, ergenlik ve yetişkinlik döneminde neden olabilecek bir çok bozukluğun önlenmesi açısından oldukça önemlidir.
Dürtüsellik sorunu yaşayan çocuklar hemen fark edilir. Çünkü uzun süre hareketsiz kalamazlar ya da konuşmadan duramazlar. Dikkati sürdürmede zorlanırlar. Ödev ve derslerini hızlıca yapıp bitirmek isterler. Sınıfın genel düzenini bozan yani dersi en çok kaynatan çocuklardır. Karşısındakileri istemeden bilmeden çok kolay kırabilirler, empati becerileri düşüktür. Uğruna günlerce ağladıkları şeylerden elde ettikten hemen sonra sıkılıp vazgeçebilirler. Heyecan, risk, keyif ve zevk içeren şeylere aşırı ilgi duyarlar.
Peki, dürtüsellik sorunu olan çocuklara nasıl yaklaşılmalı, neler yapılmalı?
- Sabırlı olun
- Kurallar önemli
- Duygusal bağ kurun
- Dayaktan kaçının
- Doğrulara odaklanın
- Ertelemeyi ve sakinleşmeyi öğretin
- Cinsel gelişimini takip edin
- Şekerden uzak tutun
- Makul yaptırımlar uygulayın
- Öğretmenle iş birliği yapın
- Çalışma ortamlarını düzenleyin
- Küçük sınıflar
- Görsel ögeleri kullanın
- Bütünden parçaya gidin
- Uyarıcı işaretlet kullanın
- Koleksiyona teşvik edin
- Özel dikkat!
- Spor
Uzm. Psk. Seda ERUSLU